600 yıl boyunca hüküm süren Osmanlı Devleti…
Osmanlı Beyliği
Dünya devletleri arasında ilk sıralarda yer alan Osmanlı Devleti, 1299’dan
1922’ye kadar uzanan 600 yıllık bir imparatorluktur. Bir uç
beyliği olarak ortaya çıkan Osmanlı, kısa zamanda tüm dünyaya meydan okuyabilen
ve tarihe yön veren bir imparatorluk haline gelmiştir. Bu büyük
imparatorluğun tamamını tek bir çalışmaya sığdırmak mümkün olmayacağından, 16
Türk devletinden biri olan Osmanlı’nın kuruluşu ve beylik dönemi ele
alınacaktır.
1071’de Türklerin girdiği Anadolu’ya Moğollar ve Haçlılar saldırmaya başlamıştı.
Anadolu’da Türk beylikleri dağınık halde bulunuyordu ve siyasi bir birlik
yoktu. Balkanlarda da durum aynı şekildeydi. Anadolu’da Bizans’ın sınırları
iyice küçülmüş, etkisi giderek azalmaktaydı.
Bu
şartlarda ortaya çıkan Oğuzların Bozok kolunun Kayı boyuna mensup olan Ertuğrul
Gazi dünyanın kaderini değiştirecek devletin temellerini atmıştır.
Sınırlarda gazada bulunan diğer Türk beyleri gibi Ertuğrul Gazi de Ankara’nın
Karacadağ bölgesinde uç beyi olarak görev yapmıştır. Daha sonra Ertuğrul Gazi önderliğinde
Söğüt ve Domaniç bölgesine yerleşilmiştir. Ertuğrul Gazi’ye sadakat ve
başarılarından dolayı Selçuklu sultanları tarafından ödüller verildiği
bilinmektedir.
Ertuğrul Gazi’nin ölümünden sonra yerine geçen oğlu Osman Bey liderliğinde
Osmanlı beyliği kurulmuş ve fethedilen yerler dirlik olarak verilince topraklar
hızla genişlemeye başlamıştır. Bursa’nın üç etrafını kuşatan Osman Bey bazı
kaynaklara göre vefat etmiş, bazı kaynaklara göre ise yaşlılığından dolayı
beyliği Orhan Bey’e devretmiştir.
Osman Gazi’nin bir gece Şeyh Edebali’nin zaviyesinde kaldığı sırada gördüğü
rüya devletin gücünü simgelemesiyle meşhurdur. Odasında bulunan Kuran-ı Kerim’e
saygısızlık olmasın diye uyumayıp sabaha kadar Kuran okuyan Osman Bey, sabaha
karşı uykuya daldığında rüyasında göğsünden bir çınar ağacının bitip büyümeye
başladığını ve bütün dünyayı kapladığını görmüştür. Bu rüya Osmanlı’nın
gelişimini simgelediği şeklinde yorumlanmaktadır.
1326 yılında Bursa Orhan Bey tarafından fethedilmiş ve Osman Bey vasiyeti
gereği Bursa’ya gömülmüştür. Bursa bu tarihten itibaren başkent yapılmıştır.
Bundan sonra Rumeli’ye geçiş ile toprakların genişlemesi ve Anadolu’da Türk
birliğinin sağlanmasıyla imparatorluk olma yolunda hızla ilerlenmiştir.
Son
yıllarda yapılan araştırma ve bulgular, Osmanlı’nın kuruluş tarihi hakkında
yeni bilgiler vermektedir. Duayen tarihçi Prof. Dr. Halil İnalcık tarafından
araştırılan ve açıklanan yeni bulgulara göre Osmanlı devlet niteliğini 1302
yılında Yalova’daki Bizans’a karşı Bafeus Zaferi sonrası kazanmıştır. Bu tez
tarihçiler arasında halen devam eden bir tartışmayı doğurmuştur.
600 yıllık bu serüven hakkında yeni bulguların ortaya çıkması ve tarihi
aydınlatmaya devam etmesi muhtemeldir.
Kaynakça
Prof. İnalcık: Osmanlı 1302’de kuruldu, Ntv, 27 Temmuz 2009, http://www.ntv.com.tr/turkiye/prof-inalcik-osmanli-1302de-kuruldu,13VXlC1mEkqUHxyk-Yfifw?_ref=infinite
BİLGETÜRK